سينماي ايران در چند سال اخير به جاي توجه به مخاطب گرفتار گيشه شده است و ميزان موفقيت يا ناكامي فيلم‌ها صرفا با توجه به فروش گيشه تعريف مي‌شود. تعريفي كه نتيجه‌اش در سال‌هاي اخير، سينماي ايران را از فيلم‌هاي فاخر به فيلم‌هاي به اصطلاح گيشه‌پسند رساند.

فيلم‌هايي كه براي فتح گيشه به هر ابزاري متوسل مي‌شدند. نتيجه اين حركت غير منطقي اتفاقي تلخ را براي سينماي ملي ايران رقم زد. تا آنجايي كه عوامل توليد سينما با استدلال فروش اين فيلم‌ها تلاش كردند به ذائقه مخاطب را هم تغيير دهند و جالب اينكه اين تغيير تا آنجا پيشرفت كه فيلم‌هايي را كه با مضمون‌هاي جدي و با نگاه به معضلات اجتماعي فرهنگي ساخته مي‌شدند از پيش شكست خورده اعلام مي‌كردند.

اما اكران بهاري سال 90 حكايت ديگري داشت. اكراني كه با فروش ميلياردي «اخراجي‌ها3» و «جدايي نادر از سيمين» آغاز شد. هر چند بسياري از اهالي سينما استقبال مخاطبان از اين دو فيلم را تابع شرايطي غير سينمايي مي‌دانند اما اين دو فيلم ثابت كردند مخاطبان هنوز با سينما قهر نكرده‌اند. با اين حال در ادامه اكران دو فيلم «جرم» و «پايان‌نامه» پس از اين دو فيلم حركتي تازه بود در سينما.

دو فيلمي كه بسياري از ابتدا آن‌ها را دوگانه‌اي تازه براي رقابت مي‌پنداشتند. «جرم» با تبليغات فراوان و تيزرهاي تلويزيوني آغاز كرد، اما «پايان‌نامه» در همان ابتداي راه از بسياري از امكانات تبليغات محروم شد.

«جرم» در هفته‌هاي آغازين اكران خوب فروخت اما «پايان‌نامه» فروشي مطلوبي نداشت تا باز هم برخي منتقدان سينما حرف‌هاي جالي را تكرار كنند.

«پايان‌نامه» فيلمي بود با موضوع سياسي كه به فتنه پس از انتخابات 88 مي‌پرداخت و زواياي تازه‌اي را از حوادث تلخ آن روزهاي تهران براي مخاطبانش نمايش مي‌داد.

عدم استقبال از «پايان‌نامه» در هفته نخست اكران بهانه‌اي شد براي منتقدان كه باز فرياد برآورند كه مخاطب ايراني، سينماي سياسي را نمي‌پسندد و يا اينكه مردم از پرداختن به موضوعات مربوطه فتنه روي گردانند.

تحليلي كه سرانجام آن بي شك پاياني بود به آغاز سينماي سياسي متعهد. چرا كه «پايان‌نامه» با كاستي و نقايصي كه هر فيلمي مي‌تواند داشته باشد، تلاش مي‌كرد تا بصيرتي را كه رهبر معظم انقلاب بارها بر مجهز شدن به آن تاكيد فرموده بودند به بدنه مخاطبان سينما تزريق كند.

اما در برابر اين جريان كه از سوي عوامل «پايان‌نامه» در پيش گرفته شده بود، دو گروه حركت مي‌كردند. نخست جريان‌هاي طرفدار فتنه بودند كه برخلاف مواجهه‌اي كه با «اخراجي‌ها3» كردند تصميم گرفتند در برابر «پايان‌نامه» سكوت كرده و به نوعي خط تحريم فيلم را در سكوت و بي‌تفاوتي دنبال كنند.

گروه دوم جرياني بودند كه شايد در اصل طرفداران خط مشي «پايان‌نامه» بودند اما در خود تكليفي براي حمايت از اين فيلم نمي‌‌ديدند و فقط زماني به كمك فيلم‌هاي ارزشي مي‌آيند كه هجمه‌اي از سمت و سوي جريان‌هاي معاند و فتنه‌گر عليه آن‌ها شكل گرفته باشد. شايد با همين تحليل بود كه اين جريان در ماجراي «اخراجي‌ها3» و «جدايي نادر از سيمين» به حمايت از ده‌نمكي و ساخته‌اش پرداخت و در هنگام اكران «پايان‌نامه» هفته‌هاي نخست سكوت كردند.

اما فيلم سينمايي «پايان‌نامه» فارغ از اين بي‌خبري‌ها با تلاش‌هاي عوامل، از يك‌سو و طراحي‌هاي تبليغاتي از سوي ديگر [بليت همسايه را مي‌توان از اين ايده‌هاي تبليغاتي نو دانست كه جاي خود را در بين مخاطبان عام باز كرد و مورد توجه اهالي واقعي سينما قرار گرفت] «پايان نامه » از هفته دوم خوب مي‌فروخت و آن‌هايي كه براي حمله فيلم از ابزار بي‌رغبتي مردم سوء‌استفاده مي‌كردند، ديگر اين حربه را كارساز نمي‌يافتند.

درست در همين روزها بود كه «روح‌الله شمقدري» تهيه‌كننده «پايان‌نامه» تعريفي جديد را از اقبال مخاطب به فيلم ارائه كرد. تعريفي كه فقط تابع گيشه نبود. شمقدري تصريح مي‌كرد كه براي فيلم‌هايي نظير «پايان‌نامه» آمار بيننده مهم است نه ميزان فروش.

«پايان‌نامه» آمده بود تا ثابت كند فضاي سينماي ايران بايد تغيير كند و شايد همين رويكرد جديد بايد در پخش و اكران آن هم شكل مي‌گرفت. تغييري كه نگاهي مقايسه‌اي به آمار فروش هفته اول و دوم فيلم به وضوح ديده مي‌شود.

اما روند استقبال مخاطب از «پايان‌نامه» تا جايي ادامه پيدا كرد كه در حضور پنج فيلم «شرط اول»، «فوتبالي‌ها»، «جرم»، «برف روي شيرواني داغ» و «مرهم» كه ژانرهاي گوناگوني هم داشتند، در تاريخ 23 خرداد فيلم «پايان‌نامه» توانست هم ركورد فروش روزانه خود را بشكند و هم در صدر جدول فروش روزانه فيلم‌هاي در حال اكران قرار گيرد. هر چند پيش از اين نيز در بين فيلم‌هاي در حال اكران رتبه دوم را از آن خود كرده بود اما در اين روز پس از گذشت 19 روز اكران و در روز مياني هفته، توانست با فروش 12 ميليون و 703 هزار تومان در برابر فروش 10 ميليون و 357 هزار توماني «جرم» نشان دهد كه اگر مي‌توانست همانند «جرم» از تيزر تلويزيوني به هنگام و تبليغات وسيع سود ببرد از ابتدا مي‌توانست شانه به شانه «جرم» در آمار فروش پيش آيد. امكاني كه با تنگ‌نظري برخي و سكوت گروهي رسانه‌ها در برابر اكران «پايان‌نامه» از آن محروم شد.

اما اين خط رسانه‌اي هم با فروش بالاي «پايان‌نامه» به ويژه در سينماهاي مركزي شهر با شكست روبه‌رو شد. فروشي كه نشان از استقبال طبقه متوسط از اين اثر سياسي داشت و اين درست همان خطي بود كه در ماجراي مقابله با فتنه شكل گرفته بود. چرا كه همگان به ياد دارند در آن روزهاي سخت هم همين طبقه متوسط به كمك نظام آمد و در برابر موج فتنه كه ريشه در برخي طبقه‌هاي خاص و آقازاده‌ها داشت، ايستاد.

اين ركورد آمار فروش روزانه براي «پايان‌نامه» در حالي رخ مي‌داد كه «جرم» در فروش كل نزديك به دو برابر «پايان‌نامه» فروخته بود. فروشي كه ناشي از شروع خوب «جرم» بود و مظلوميت و تنهايي «پايان‌نامه» در آغاز راه اكران.

اما آمارهاي فروش سينماي مركزي در چهارشنبه 25 خرداد حكايت ديگري داشت؛ چرا‌كه از اين روز سه فيلم جديد به اكران سينما‌ها راه يافتند.

با وجود اينكه در اين روز «ورود آقايان ممنوع»، «دختر شاه پريون» و «قصه پريا»‌ به جمع «جرم» و «پايان‌نامه» پيوستند و مجموع سينماهاي «پايان‌نامه» به 12 سينماي كامل و 5 سينماي تك سانس تقليل يافت، اما «پايان‌نامه» در سينماي مركزي كه تمام فيلم‌ها در سالن‌هاي آن اكران مي‌شدند به آمار جالبي دست يافت.

«پايان‌نامه» با فروش 870 هزار توماني در مركزي، پس از «ورود آقايان ممنوع» با فروش 960 هزار تومان در رده دوم استقبال مخاطبان در سينما مركزي قرار گرفت.

در همين روز «دختر شاه پريون» 270 هزار تومان، «جرم» 450 هزار تومان و «قصه پريا» 210 هزار تومان در سالن‌هاي ديگر سينما مركزي فروختند.

روند فروش «پايان‌نامه» و استقبال روز‌افزون از اين فيلم تاثيرات متفاوتي را در بين اهالي سينما و فضاي رسانه داشت. هر چند اهالي سينما و مسئولان سينمايي عكس‌العمل متفاوتي را در برابر توجه مخاطب به فيلم داشتند اما اهالي رسانه به ويژه رسانه‌هايي كه ابزار دست گرو‌ه‌هاي فاشيستي‌اند، دست به قلم بردند و با نقدهايي اغلب غير منصفانه به فيلم و مخاطبش تاختند تا بتوانند روند اين توجه مخاطب را متوقف كنند.

ترفندي كه به گواه آمار سينماهاي مورد علاقه طبقه متوسط، با شكست روبه‌رو شد و اثري عكس نيز در سينماهاي درجه 1 تهران گذاشت.

«پايان‌نامه» پنج‌شنبه 26 خرداد‌ماه در سينماي مركزي كه باز هم هر پنج فيلم فصل اكران را روي پرده داشت، با فروش 12ميليون و 600 هزار توماني در برابر فروش 900 هزار توماني «ورود آقايان ممنوع»، 600 هزار توماني «جرم»، 300 هزار توماني «دختر شاه پريون» و 210 هزار توماني «قصه پريا» در صدر قرار گرفت تا نشان دهد مخاطبان عام هم به سينماي سياسي متعهد علاقه‌مندند. البته اين در حالي بود كه «پايان‌نامه» در سينما آزادي هم با فروش دو ميليون و 770 هزار توماني مورد استقبال قرار گرفت.

نكته‌اي كه آن روزها بسياري به آن تاكيد مي‌كردند اين بود كه جريان خاص وقتي به اين نتيجه رسيد كه در دوگانه جرم- پايان‌نامه با روند استقبالي كه از «پايان‌نامه» شكل گرفته، به شكست «جرم» منجر مي‌شود، به يك باره اكران «ورود آقايان ممنوع» را كليد زد تا هم بتوانند سينماهاي اصلي «پايان‌نامه» را بگيرند و هم از سوي ديگر با اين استدلال كه «ورود آقايان ممنوع» فيلمي است كه براي گيشه ساخته شده، مخاطبان را از اين سينماهاي اصلي «پايان‌نامه» به «ورود آقايان ممنوع» جذب كنند.

جالب آنكه نگاهي به آمار فروش سينما ماندانا در تاريخ 27 خرداد هم كه پنج فيلم را هم‌زمان اكران داشت نشان مي‌دهد كه اين ترفند هم نتوانست جلوي توجه مخاطب «پايان‌نامه» را بگيرد.

«پايان‌نامه»با فروش 936 هزار توماني پس از «ورود آقايان ممنوع» در رتبه دوم فروش قرار گرفت و پس از آن «دختر شاه پريون» با 216 هزار تومان، «قصه پريا» با 184 هزار تومان و «جرم» با 120 هزار تومان در رتبه‌هاي بعدي نشستند. آمار نشان مي‌داد، مخاطبان «جرم» را تنها گذاشتند.

هر چند در همين روزهاي پرشور «پايان‌نامه» عده اي تلاش كردند با زدن انگ حمايت‌هاي خاص و ويژه از فيلم و يا ادعاي توزيع گسترده بليت نيم‌بها، اين استقبال مردم را زير سوال ببرند اما اين گروه فاشيستي به اين نكته توجه نكردند كه ادعاي توزيع گسترده بليت نيم‌بها در كنار فروش بالاي «پايان‌نامه» خود باعث مي‌شد كه ادعاي تهيه‌كننده فيلم درباره توجه گسترده مخاطبان ثابت شود. چرا كه اگر فيلم با بليت نيم‌بها به اين آمار فروش دست يافته در واقع با يك حساب سر انگشتي آمار واقعي فروش فيلم بسيار بالاتر خواهد بود.

يك‌شنبه 29 خرداد؛ باز هم روزي بود كه «پايان‌نامه» با فروش روزانه هفت ميليون و 350 هزار توماني بعد از «ورود آقايان ممنوع» بالاتر از «جرم» كيميايي كه 6 ميليون و 70 هزار تومان فروخته بود كه در رده دوم فروش روزانه ايستاد.
جالب آنكه در همين روز در سينمايي ديگر باز هم در مناطق متوسط‌نشين شهر رقابتي جالب بين «پايان‌نامه» و «ورود آقايان ممنوع» برقرار است.

«پايان‌نامه» در سالن شاهد 340 هزار تومان مي‌فروشد و كار «رامبد جوان» در سالن شيدا همان سينما با استقبال 200 هزار توماني مواجه مي‌شود.

آماري كه تصديق مي‌كند مخاطبان «پايان‌نامه» اقشار متوسط پايتخت هستند و اين ادعايي به حقيقت نزديك است؛ چرا كه مردم همين طبقه هستند كه سياست‌ورزي را با تمام وجود درك كرده‌اند و همواره نظام را در برابر فتنه‌ها يار بوده‌اند و مهم آنكه دريافته بودند كه «پايان‌نامه» فرياد رسوايي آقازاده‌هاست و آقازاده‌ها نمي‌خواهند مردم «پايان‌نامه» را ببينند. پس خودشان به تماشاي «پايان‌نامه» مي‌آمدند و پس از تماشاي آن، ديدن «پايان‌نامه» را به ديگران هم توصيه مي‌كردند.

در روزهاي پاياني خرداد‌ماه همواره فروش روزانه «پايان‌نامه» از «جرم» بيشتر بود. به عنوان مثال «پايان‌نامه» دوشنبه 30 خرداد با فروشي معادل 7 ميليون و 767 هزار تومان بعد از «ورود آقايان ممنوع» در رتبه دوم فروش ايستاد و در آن روز «جرم» فقط 6 ميليون و 433 هزار تومان فروخت. البته نكته قابل تامل در اين روز استقبال عجيب مخاطبان در سينماي مركزي از فيلم «پايان‌نامه» بود.

اين فيلم در سينماي مركزي يك ميليون و 140 هزار تومان فروخت؛ در حالي كه فروش ساير فيلم‌ها اين‌گونه نبود. «ورود آقايان ممنوع» 870هزار تومان، «جرم» 390 هزار تومان، «قصه پريا» 270 هزار تومان و «دختر شاه پريون» 130 هزارتومان.

هر چند با آغاز تير‌ماه «پايان‌نامه» در مجموع فروش روزانه با افت فروش رو‌به‌رو شد اما درست همين روزها توانست درمجموع از مرز فروش 200 ميليون تومان عبور كند.

در ميان اين استقبال روز‌افزون اما پيش از هر جلسه شوراي صنفي كه به صورت هفتگي برگزار شده و در آن با توجه به آمار فروش فيلم‌ها و آيين‌نامه‌هاي اكران، نسبت به ادامه نمايش فيلم‌ها تصميم گرفته مي‌شود، گروهي سعي داشتند با ترفندهاي رسانه‌اي از ابزار فشار سياسي بر اعضاي شوراي صنفي نمايش استفاده كنند تا بتوانند با پايان دادن به اكران «پايان‌نامه» سدي باشند بر بصيرت‌افزايي مردم.

اما به لطف خدا و استقامت اعضاي شوراي صنفي و معاونت سينمايي وزارت ارشاد در برابر اين هجمه‌ها، اكران «پايان‌نامه» در آغاز تابستان 90 هم ادامه يافت تا دانشجويان و دانش‌آموزان كه به تازگي از امتحانات فارغ شده بودند هم به جمع مخاطبان «پايان‌نامه» اضافه شوند.

اما درست در روز‌هايي كه عوامل پخش «پايان‌نامه» به دنبال آغاز اكران فيلم در شهرستان‌ها بودند، «پايان‌نامه»در سينما ماندانا هم از مرز يك ميليون تومان فروش روزانه گذشت.

روز آغازين تابستان 90 «پايان‌نامه» در سينما ماندانا به فروش يك ميليون و 52 هزار توماني دست يافت و اين در حالي بود كه فيلم «رامبد جوان» با 960 هزار تومان در رتبه دوم قرار داشت و پس از آن «قصه پريا» فيلم جيراني با فروش 152 هزار توماني، «دختر شاه پريون» با 108 هزار تومان و «جرم» با 40 هزار تومان حضور داشتند.

جالب‌تر آنكه روند صعودي فروش «پايان‌نامه» در سينما مركزي در اول تير‌ماه هم ادامه داشت و اين فيلم با فروش 930 هزار تومان، اختلاف 180 هزار توماني با «ورود آقايان ممنوع» در صدر فروش سينماي مركزي قرار گرفت و اين در حالي بود كه آمار فروش ساير فيلم‌ها در ساير سالن‌هاي سينما مركزي اين‌گونه بود.

«جرم» 420 هزار تومان، «دختر شاه پريون» 240 هزار تومان و «قصه پريا» 210 هزار تومان.

هر چند در اين مجال اندك قرار بر اين نداشتيم كه «پايان‌نامه» را با ساير فيلم‌هاي در حال اكران مقايسه و با نگاه به آمار فروش، اين فيلم سياسي را هم در دام كاذب گيشه‌پسندي بياندازيم، اما از آنجا كه برخي پيش از آغاز اكران فيلم با تمسخر فروشي 30،40 هزار توماني براي «پايان‌نامه» پيش‌بيني مي‌كردند، بر آن شديم تا با نگاهي گذرا به آمار فروش «پايان‌نامه» واقعيت را براي مخاطبان اصلي نخستين فيلمي را كه به موضوع فتنه 88 پرداخت، آشكار و بيان كنيم.

سرانجام اينكه «پايان‌نامه» در سي‌امين روز اكران در پايتخت ايران با فروش 7 ميليون و 909 هزار توماني پس از «ورود آقايان ممنوع» در رتبه دوم فروش روزانه ايستاد و تا 4 تيرماه يك روز پس از سال‌روز حماسه سوم تيرماه 84 كه در آن بساط آقازاده‌هاي خود فروخته به بيگانه، از ايران اسلامي برچيده شد، ثابت كند هنوز هم ايراني‌ها پاي آرمان‌هاي انقلاب و نظام ايستاده‌اند و از حركت سينماي متعهد علاقه‌مند به نظام حمايت مي‌كنند.

«پايان‌نامه» با فروشي بيش از 240 ميليون تومان در شرايطي از اكران سرگروه برداشته شد كه كف فروش آن تنها 9 هزار تومان از 9 ميليون و 200 هزار تومان كم داشت كه چه بسا اگر براي هفت نفر آخري هم كه براي سانس آخر شب يكشنبه 5 تير به سينما آمده بودند بليط صادر مي‌شد و ميهمان سينما نمي‌شدند(!) چيز ديگري رقم مي‌خورد، ولي به هر ترتيب ديده شدن «پايان‌نامه» هنوز ادامه دارد و هم‌زمان با بعثت حضرت رسول (ص) اكران شهرستان‌هايش هم آغاز مي‌شود تا ثابت شود بايد راه روشنگري درباره فتنه‌ها در سينما ادامه پيدا كند، حتي اگر مافياي سينما، فاشيست‌هاي رسانه‌اي و آقازاده‌ها نخواهند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: